Cách hạch toán Tài khoản 136 theo Thông tư 133 bao gồm việc hạch toán trong các trường hợp như xuất hàng cho chi nhánh, cấp vốn kinh doanh cho nhánh và sẽ liên quan đến cấu trúc và nội dung cụ thể của Tài khoản 136 – Phải thu nội bộ.
1. Nguyên tắc kế toán tài khoản 136 – Phải thu nội bộ
a) Tài khoản 136 được sử dụng để ghi nhận các nợ phải thu và theo dõi tình trạng thanh toán giữa các đơn vị trong một tập đoàn hoặc tổ chức có cấp bậc hạch toán như chi nhánh, xí nghiệp, hoặc nhà máy.
b) Các khoản nợ phải thu nội bộ được ghi nhận trong tài khoản 136 bao gồm:
Ở mức đơn vị cấp trên:
Vốn, quỹ hoặc kinh phí đã cấp cho đơn vị cấp dưới.
Các khoản phí, tiền cần đơn vị cấp dưới phải nộp lên cấp trên theo quy định.
Các khoản do đơn vị cấp dưới thu hộ.
Các khoản đã chi trả hoặc thanh toán thay đơn vị cấp dưới.
Các khoản đã được giao cho đơn vị cấp dưới để thực hiện và đã nhận lại giá trị tương ứng.
Các khoản phải thu vãng lai khác.
Ở mức đơn vị cấp dưới hạch toán phụ thuộc:
Các khoản đã được cấp trên giao nhưng chưa nhận được.
Giá trị của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã chuyển cho đơn vị cấp trên hoặc các đơn vị nội bộ khác để tiếp tục bán ra thị trường.
Doanh thu từ việc bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ cho các đơn vị nội bộ khác.
Các khoản thu hộ từ đơn vị cấp trên hoặc các đơn vị nội bộ khác.
Các khoản đã chi trả hoặc thanh toán thay đơn vị cấp trên và các đơn vị nội bộ khác.
Các khoản nợ phải thu nội bộ vãng lai khác.
c) Tài khoản 136 phải được hạch toán chi tiết theo từng đơn vị cấp dưới có mối quan hệ thanh toán và theo dõi riêng từng khoản nợ phải thu nội bộ. Công ty cần thiết lập biện pháp quản lý để giải quyết một cách triệt hạng các khoản nợ phải thu nội bộ trong kỳ kế toán.
d) Cuối kỳ kế toán, cần kiểm tra, đối chiếu và xác nhận số dư của Tài khoản 136 “Phải thu nội bộ” và Tài khoản 336 “Phải trả nội bộ” với từng đơn vị cấp dưới liên quan theo từng nội dung thanh toán. Các giao dịch bù trừ cần được thực hiện giữa hai tài khoản 136 và 336 (theo từng đối tượng). Nếu có sự chênh lệch trong quá trình đối chiếu, cần phải xác định nguyên nhân và điều chỉnh kịp thời
Hạch toán tài khoản 136 theo thông tư 133|Kế toán Navi
2.Nội dung và kết cấu tài khoản 136 – Phải thu nội bộ
Bên nợ ghi nhận:
Số vốn kinh doanh đã chuyển cho đơn vị cấp dưới.
Các khoản đã trả hộ hoặc chi hộ cho đơn vị cấp trên hoặc các đơn vị nội bộ khác.
Số tiền mà đơn vị cấp trên cần thu lại, và các khoản mà đơn vị cấp dưới phải nộp lên.
Số tiền mà đơn vị cấp dưới phải thu lại từ các khoản được giao từ đơn vị cấp trên.
Số tiền phải thu từ việc bán sản phẩm, hàng hóa, hoặc dịch vụ giữa các đơn vị nội bộ với nhau.
Các khoản phải thu nội bộ khác.
Bên có ghi nhận:
Số tiền thu hồi vốn hoặc quỹ từ đơn vị cấp dưới.
Số tiền đã thu từ các khoản phải thu nội bộ.
Số tiền đã được bù trừ giữa các khoản phải thu và phải trả trong nội bộ với cùng một đối tượng.
Số dư bên nợ là số tiền còn phải thu từ các đơn vị nội bộ.
Tài khoản 136 – Phải thu nội bộ được chia thành 2 tài khoản cấp 2:
Tài khoản 1361 – Vốn kinh doanh ở đơn vị trực thuộc: Tài khoản này được sử dụng tại đơn vị cấp trên để ghi nhận số vốn kinh doanh hiện có tại các đơn vị cấp dưới, do đơn vị cấp trên đã giao.
Tài khoản 1368 – Phải thu nội bộ khác: Tài khoản này ghi nhận tất cả các khoản phải thu khác giữa các đơn vị nội bộ, ngoài số vốn kinh doanh ở đơn vị trực thuộc.
3. Cách hạch toán tài khoản 136 theo thông tư 133
3.1. Tại các đơn vị cấp dưới không có tư cách pháp nhân hạch toán phụ thuộc, các tình huống sau đây được xử lý như sau:
a) Khi chi hộ hoặc trả hộ doanh nghiệp cấp trên và các đơn vị nội bộ khác:
Ghi nhận nợ tại Tài khoản 136 – Phải thu nội bộ (1368).
Ghi có tại các Tài khoản 111, 112.
b) Khi nhận thông báo từ doanh nghiệp cấp trên về số quỹ khen thưởng, phúc lợi được cấp:
Ghi nhận nợ tại Tài khoản 136 – Phải thu nội bộ (1368).
Ghi có tại Tài khoản 353 – Quỹ khen thưởng, phúc lợi.
c) Khi bán sản phẩm, hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ cho các đơn vị trong nội bộ doanh nghiệp, tùy thuộc vào đặc điểm hoạt động và phân cấp của từng đơn vị:
Trường hợp đơn vị hạch toán phụ thuộc được phân cấp và ghi nhận doanh thu, thực hiện các bước sau:
Ghi nhận nợ tại Tài khoản 136 – Phải thu nội bộ (1368).
Ghi có tại Tài khoản 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (chi tiết giao dịch bán hàng nội bộ).
Ghi có tại Tài khoản 333 – Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước.
Ghi nhận giá vốn bằng cách ghi nợ tại Tài khoản 632 – Giá vốn hàng bán và ghi có tại các Tài khoản 154, 155… hoặc Tài khoản 156 – Hàng hóa.
Trường hợp đơn vị hạch toán phụ thuộc không được phân cấp và không ghi nhận doanh thu, giá trị sản phẩm, hàng hóa hoặc dịch vụ cung cấp nội bộ được phản ánh là khoản phải thu nội bộ, thực hiện các bước sau:
Ghi nhận nợ tại Tài khoản 136 – Phải thu nội bộ (1368).
Ghi có tại các Tài khoản 154, 155, 156.
Ghi có tại Tài khoản 333 – Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước.
d) Khi nhận được tiền hoặc vật tư, tài sản từ cấp trên hoặc doanh nghiệp nội bộ khác thanh toán các khoản phải thu nội bộ, thực hiện các bước sau:
Ghi nhận nợ tại các Tài khoản 112, 111, 152, 153,…
Ghi có tại Tài khoản 136 – Phải thu nội bộ (1368).
e) Khi bù trừ các khoản phải thu nội bộ với các khoản phải trả nội bộ của cùng một đối tượng, thực hiện các bước sau:
Ghi nhận nợ tại Tài khoản 336 – Phải trả nội bộ (3368).
Ghi có tại Tài khoản 136 – Phải thu nội bộ (1368).
3.2. Hạch toán tại doanh nghiệp cấp trên có các xử lý như sau:
a) Khi doanh nghiệp cấp trên giao vốn kinh doanh cho đơn vị cấp dưới không có tư cách pháp nhân hạch toán phụ thuộc:
Trường hợp giao vốn bằng tiền, thực hiện các bước sau:
Ghi nhận nợ tại Tài khoản 1361 – Vốn kinh doanh ở các đơn vị trực thuộc.
Ghi có tại các Tài khoản 111, 112.
Trường hợp giao vốn bằng TSCĐ, thực hiện các bước sau:
Ghi nhận nợ tại Tài khoản 136 – Phải thu nội bộ (giá trị còn lại của TSCĐ) (1361).
Ghi nhận nợ tại Tài khoản 214 – Hao mòn TSCĐ (giá trị hao mòn của TSCĐ).
Ghi có tại Tài khoản 211 – Tài sản cố định hữu hình (nguyên giá).
b) Trường hợp đơn vị không có tư cách pháp nhân hạch toán phụ thuộc phải hoàn lại vốn kinh doanh cho doanh nghiệp cấp trên, khi nhận được tiền từ đơn vị hạch toán phụ thuộc nộp lên, thực hiện các bước sau:
Ghi nhận nợ tại các Tài khoản 111, 112,…
Ghi có tại Tài khoản 136 – Phải thu nội bộ (1361).
c) Khi bán sản phẩm, hàng hóa, hoặc cung cấp dịch vụ cho các đơn vị trong nội bộ doanh nghiệp, tùy thuộc vào đặc điểm hoạt động và phân cấp của từng đơn vị, doanh nghiệp có thể ghi nhận doanh thu tại thời điểm chuyển giao hàng hóa dịch vụ cho các đơn vị hạch toán phụ thuộc hoặc tại thời điểm khi đơn vị hạch toán phụ thuộc bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ ra bên ngoài:
Trường hợp doanh nghiệp ghi nhận doanh thu tại thời điểm chuyển giao hàng hóa, dịch vụ cho đơn vị hạch toán phụ thuộc, thực hiện các bước sau:
Ghi nhận nợ tại Tài khoản 136 – Phải thu nội bộ (1368).
Ghi có tại Tài khoản 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (chi tiết giao dịch bán hàng nội bộ).
Ghi có tại Tài khoản 333 – Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước.
Trường hợp doanh nghiệp không ghi nhận doanh thu tại thời điểm chuyển giao hàng hóa, dịch vụ cho đơn vị hạch toán phụ thuộc, thực hiện các bước sau:
Khi chuyển giao hàng hóa, dịch vụ, thực hiện các bước sau:
Ghi nhận nợ tại Tài khoản 136 – Phải thu nội bộ (1368).
Ghi có tại các Tài khoản 154, 155, 156 (giá vốn sản phẩm, hàng hóa).
Ghi có tại Tài khoản 333 – Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước (nếu có).
Khi đơn vị hạch toán phụ thuộc thông báo đã tiêu thụ được sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cho bên thứ ba bên ngoài doanh nghiệp, kế toán ghi doanh thu, thực hiện các bước sau:
Ghi nhận nợ tại Tài khoản 136 – Phải thu nội bộ (1368).
Ghi có tại Tài khoản 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.
Ghi nhận giá vốn bằng cách ghi nợ tại Tài khoản 632 – Giá vốn hàng bán và ghi có tại Tài khoản 136 – Phải thu nội bộ (1368).
d) Khi có khoản phải thu về lãi từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hoặc hoạt động khác của các đơn vị cấp dưới, thực hiện các bước sau:
Ghi nhận nợ tại Tài khoản 136 – Phải thu nội bộ (1368).
Ghi có tại Tài khoản 421 – Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối.
đ) Khi tiến hành chi hộ hoặc trả hộ các đơn vị cấp dưới hạch toán phụ thuộc, thực hiện các bước sau:
Ghi nhận nợ tại Tài khoản 136 – Phải thu nội bộ (1368).
Ghi có tại các Tài khoản 111, 112,…
e) Khi nhận được tiền từ đơn vị cấp dưới nộp lên liên quan đến tiền lãi kinh doanh, và sau đó thanh toán các khoản đã chi hộ hoặc trả hộ cho đơn vị cấp dưới, thực hiện các bước sau:
Ghi nhận nợ tại các Tài khoản 111, 112,…
Ghi có tại Tài khoản 136 – Phải thu nội bộ (1368).
g) Khi tiến hành bù trừ các khoản phải thu nội bộ với các khoản phải trả nội bộ của cùng một đối tượng, thực hiện các bước sau:
Ghi nhận nợ tại Tài khoản 336 – Phải trả nội bộ (3368).
Ghi có tại Tài khoản 136 – Phải thu nội bộ (1368).
