Đối tượng phải nộp lệ phí môn bài theo quy định mới nhất năm 2025

Quy định mới nhất năm 2025 về các đối tượng phải nộp lệ phí môn bài

– Lệ phí môn bài là một trong những khoản thu ngân sách nhà nước bắt buộc đối với các tổ chức, cá nhân hoạt động sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam. Căn cứ theo các văn bản pháp luật hiện hành, đặc biệt là Thông tư số 65/2020/TT-BTC – sửa đổi, bổ sung Thông tư số 302/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn về lệ phí môn bài – thì các đối tượng phải nộp lệ phí môn bài đã được quy định rõ ràng.

– Theo đó, những người có nghĩa vụ nộp lệ phí môn bài bao gồm tổ chức, cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình đang hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ. Những quy định cụ thể được nêu rõ tại Điều 2 của Nghị định 139/2016/NĐ-CP do Chính phủ ban hành ngày 04/10/2016.

Các nhóm đối tượng cụ thể phải nộp lệ phí môn bài

Căn cứ Điều 2 của Nghị định số 139/2016/NĐ-CP, những đối tượng phải thực hiện nghĩa vụ nộp lệ phí môn bài bao gồm:

Doanh nghiệp thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam: Đây là các tổ chức kinh tế được thành lập và hoạt động hợp pháp theo Luật Doanh nghiệp, có đăng ký kinh doanh và có mã số thuế đầy đủ.
Tổ chức thành lập theo Luật hợp tác xã: Bao gồm hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã, hoạt động trong các lĩnh vực nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương mại và dịch vụ.
Đơn vị sự nghiệp công lập hoặc ngoài công lập: Những tổ chức này được thành lập theo quy định pháp luật, có chức năng thực hiện các nhiệm vụ công hoặc cung ứng dịch vụ công trong lĩnh vực giáo dục, y tế, khoa học, văn hóa, thể thao, môi trường…
Tổ chức kinh tế trực thuộc các tổ chức chính trị, chính trị – xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội hoặc các đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân.
Các tổ chức khác có hoạt động sản xuất, kinh doanh: Đây là nhóm bao gồm nhiều loại hình tổ chức không thuộc bốn nhóm kể trên nhưng vẫn có thực hiện hoạt động sản xuất hoặc cung ứng dịch vụ nhằm mục tiêu lợi nhuận.
Chi nhánh, văn phòng đại diện và địa điểm kinh doanh của những tổ chức nêu trên, nếu có hoạt động sản xuất hoặc kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thì cũng phải thực hiện nghĩa vụ nộp lệ phí môn bài.
Cá nhân, nhóm cá nhân và hộ gia đình có hoạt động kinh doanh hoặc sản xuất cũng nằm trong diện chịu lệ phí môn bài theo quy định.

Một trong những điểm thường gây thắc mắc là việc xác định xem chi nhánh, văn phòng đại diện (VPĐD) hoặc địa điểm kinh doanh có thuộc đối tượng nộp lệ phí môn bài hay không. Vấn đề này đã được quy định cụ thể tại điều 44 của Luật Doanh nghiệp số 59/2020/QH14, ban hành ngày 17/06/2020 và có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2021.

Cụ thể:

Chi nhánh được hiểu là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, được giao thực hiện toàn bộ hoặc một phần chức năng kinh doanh của doanh nghiệp, bao gồm cả quyền đại diện theo ủy quyền. Ngành nghề kinh doanh của chi nhánh bắt buộc phải phù hợp với lĩnh vực kinh doanh của doanh nghiệp mẹ.
Văn phòng đại diện (VPĐD) là đơn vị phụ thuộc nhưng không thực hiện chức năng kinh doanh. Chức năng chính của VPĐD là đại diện theo ủy quyền cho doanh nghiệp để liên lạc, hỗ trợ, tìm hiểu thị trường hoặc xúc tiến thương mại.
Địa điểm kinh doanh là nơi doanh nghiệp thực hiện một số hoặc toàn bộ hoạt động kinh doanh cụ thể. Đây có thể là cửa hàng, cơ sở sản xuất, nơi cung cấp dịch vụ, kho hàng,… miễn là có hoạt động sinh lợi nhuận.

Cũng theo Điều 4 của Luật Doanh nghiệp 59/2020/QH14

“Kinh doanh là việc thực hiện liên tục một, một số hoặc tất cả công đoạn của quá trình từ đầu tư, sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm hoặc cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích tìm kiếm lợi nhuận.”

Từ đó, có thể xác định rằng:

+ Nếu chi nhánh, VPĐD hoặc địa điểm kinh doanh có hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa hoặc dịch vụ, thì bắt buộc phải kê khai và nộp lệ phí môn bài.

+ Ngược lại, nếu các đơn vị này không phát sinh hoạt động sản xuất, kinh doanh, thì không thuộc diện phải nộp lệ phí môn bài.

Một số ví dụ minh họa cụ thể:

– Kho chứa hàng hóa: Trường hợp doanh nghiệp có kho lưu trữ hàng hóa hoặc vật tư chỉ phục vụ cho việc bảo quản, không thực hiện bất kỳ giao dịch mua bán hay cung cấp dịch vụ nào, thì kho này không bị xem là cơ sở sản xuất, kinh doanh và không phải nộp lệ phí môn bài.

( Theo công văn số 2073/CT-TTHT do Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh ban hành ngày 11/03/2019)

– Văn phòng đại diện làm nhiệm vụ liên lạc hoặc xúc tiến thương mại: Trong trường hợp VPĐD chỉ thực hiện các công việc như giao tiếp với đối tác, nghiên cứu thị trường, tìm kiếm cơ hội kinh doanh mà không trực tiếp tạo ra doanh thu từ hàng hóa, dịch vụ thì cũng được miễn lệ phí môn bài.

( Theo công văn số 2646/TCT-CS ngày 01/07/2019 của Tổng cục Thuế )

* Phân tích các tình huống đặc biệt và hướng dẫn thực tế về lệ phí môn bài

Việc xác định chính xác các đối tượng phải nộp lệ phí môn bài không chỉ giúp cá nhân, doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định pháp luật mà còn tránh được những rủi ro về xử phạt vi phạm hành chính do kê khai sai hoặc thiếu thông tin. Dưới đây là một số tình huống cụ thể và các hướng dẫn chính thức từ cơ quan thuế, góp phần làm rõ hơn quy định:

Chi nhánh có hoạt động kinh doanh độc lập

Chi nhánh nếu có hoạt động sản xuất, kinh doanh độc lập với trụ sở chính – nghĩa là tự thực hiện hoạt động thương mại, dịch vụ tại địa điểm đăng ký – thì bắt buộc phải nộp lệ phí môn bài như một đơn vị kinh doanh độc lập. Mức lệ phí phụ thuộc vào vốn điều lệ (hoặc vốn đầu tư) đã đăng ký, hoặc doanh thu năm trước liền kề nếu là hộ kinh doanh/cá nhân.

Trong trường hợp chi nhánh không có hoạt động sản xuất, kinh doanh – ví dụ chỉ là nơi làm việc, nơi trưng bày sản phẩm hoặc trung tâm hỗ trợ kỹ thuật – thì sẽ không thuộc diện chịu lệ phí môn bài.

Văn phòng đại diện không có chức năng kinh doanh

Đây là một điểm đặc biệt dễ gây nhầm lẫn. Theo Luật Doanh nghiệp 2020, văn phòng đại diện là đơn vị không thực hiện chức năng kinh doanh. Do đó, nếu doanh nghiệp chỉ thành lập văn phòng đại diện để phục vụ mục đích giao dịch, xúc tiến thương mại, liên hệ khách hàng,… mà không thực hiện mua bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ hay thu lợi nhuận trực tiếp tại địa điểm này thì được miễn nộp lệ phí môn bài.

Ví dụ:

Một công ty tại Hà Nội mở văn phòng đại diện tại TP.HCM chỉ để liên lạc, tiếp khách, hỗ trợ kỹ thuật, không trực tiếp bán hàng – thì văn phòng này không cần kê khai và nộp lệ phí môn bài.

Địa điểm kinh doanh không tạo ra doanh thu

Có những địa điểm được doanh nghiệp đăng ký là “địa điểm kinh doanh”, tuy nhiên thực tế không phát sinh doanh thu, không bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ. Trong trường hợp này, nếu địa điểm đó chỉ phục vụ hoạt động nội bộ như kho chứa hàng, xưởng gia công không trực tiếp thu tiền, hoặc nơi lưu trữ tài liệu… thì cũng được miễn lệ phí môn bài.

Ví dụ:

Kho chứa hàng ở tỉnh lẻ dùng để dự trữ nguyên liệu phục vụ cho nhà máy chính, không có nhân viên bán hàng, không thu tiền hoặc ký hợp đồng tại đó – không bị coi là cơ sở kinh doanh – không phải nộp lệ phí môn bài.

* Căn cứ pháp lý bổ sung từ các công văn hướng dẫn

Để thống nhất thực hiện, cơ quan thuế đã ban hành nhiều công văn nhằm hướng dẫn chi tiết cách kê khai, miễn hoặc xác định đối tượng nộp lệ phí môn bài. Một số công văn tiêu biểu được sử dụng làm căn cứ thực hiện bao gồm:

Công văn số 4498/TCT-KK ngày 02/12/2022 của Tổng cục Thuế

Nội dung chính: Hướng dẫn về việc kê khai và nộp lệ phí môn bài đối với địa điểm kinh doanh khác tỉnh với trụ sở chính. Theo đó, nếu địa điểm kinh doanh thuộc diện phát sinh nghĩa vụ thuế, dù đặt tại địa phương khác, vẫn phải kê khai nộp lệ phí môn bài tại địa phương đó.

Công văn số 24000/CTHN-TTHT ngày 29/06/2021 của Cục Thuế TP. Hà Nội

Hướng dẫn chi tiết về cách xác định các đơn vị phụ thuộc có phát sinh hoạt động kinh doanh và cách kê khai lệ phí môn bài. Nhấn mạnh việc cần phân biệt rõ giữa chi nhánh, văn phòng đại diện và địa điểm kinh doanh để xác định nghĩa vụ thuế.

Công văn số 2646/TCT-CS ngày 01/07/2019 của Tổng Cục Thuế

Là văn bản then chốt khẳng định lại rằng văn phòng đại diện không thực hiện hoạt động sản xuất, kinh doanh thì được miễn lệ phí môn bài, đây là nội dung thường được viện dẫn trong các hướng dẫn tại địa phương.

Công văn số 1279/TCT-CS ngày 04/04/2017 của Tổng Cục Thuế

Đề cập cụ thể đến việc nộp lệ phí môn bài của các cơ sở trực thuộc doanh nghiệp (bao gồm chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh), đồng thời hướng dẫn cách khai và nộp lệ phí môn bài khi có nhiều đơn vị phụ thuộc.

Công văn số 3795/TCT-CS ngày 23/09/2019 của Tổng cục Thuế

Phân tích rõ hơn về mối liên hệ giữa lệ phí môn bài và thuế giá trị gia tăng trong trường hợp các đơn vị phụ thuộc có hoặc không phát sinh hoạt động kinh doanh.

Cần nắm rõ để tránh sai sót khi kê khai lệ phí môn bài

Từ những phân tích và hướng dẫn ở trên, có thể rút ra một số điểm mấu chốt mà các cá nhân, tổ chức cần lưu ý khi xác định nghĩa vụ nộp lệ phí môn bài:

Mọi tổ chức, cá nhân, hộ gia đình nếu có hoạt động sản xuất, kinh doanh đều thuộc diện nộp lệ phí môn bài, trừ khi thuộc các trường hợp được miễn cụ thể.
Chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh có phát sinh hoạt động tạo doanh thu thì cũng phải nộp lệ phí môn bài.
Các đơn vị không phát sinh hoạt động sản xuất, kinh doanh, chỉ phục vụ chức năng nội bộ hoặc hỗ trợ gián tiếp (như kho chứa, phòng giao dịch, VPĐD không kinh doanh) được miễn lệ phí.
Việc kê khai, nộp lệ phí môn bài phải đúng địa phương nơi đặt đơn vị phụ thuộc nếu phát sinh nghĩa vụ thuế.
Nên thường xuyên cập nhật các công văn, hướng dẫn mới từ Tổng cục Thuế, Cục Thuế các tỉnh, thành để đảm bảo thực hiện đúng quy định.

Xem thêm:

>> Các trường hợp được miễn lệ phí môn bài theo quy định

>> Dịch vụ kế toán

Nếu bạn có nhu cầu sử dụng dịch vụ kế toán trọn gói (báo cáo thuế) của ketoannavi hãy gọi ngay: