Hạch toán tài khoản 421 theo TT133 – Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối

Hướng dẫn thực hiện hạch toán tài khoản 421 theo thông tư 133, trong trường hợp chia lợi nhuận, kết chuyển lãi lỗ từ năm trước, và kết chuyển lợi nhuận sau thuế đầu năm.

Nguyên tắc kế toán Tài khoản 421 – Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối

a) Tài khoản này dùng để ghi nhận kết quả kinh doanh (lãi, lỗ) sau thuế thu nhập doanh nghiệp và tình hình phân chia lợi nhuận hoặc xử lý lỗ của doanh nghiệp.

b) Việc phân chia lợi nhuận hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp phải được thực hiện một cách minh bạch, rõ ràng, và tuân theo chính sách tài chính hiện hành.

c) Chi tiết kế toán cho kết quả hoạt động kinh doanh của từng năm tài chính (bao gồm năm trước và năm hiện tại) cần phải được thực hiện, đồng thời phải theo dõi chi tiết từng giao dịch trong quá trình phân chia lợi nhuận của doanh nghiệp. Điều này bao gồm việc trích lập các quỹ, bổ sung vào Vốn đầu tư của chủ sở hữu, chia cổ tức, và phân chia lợi nhuận cho các cổ đông hoặc các nhà đầu tư.

d) Trong trường hợp kế toán cần điều chỉnh số dư đầu kỳ của tài khoản 4211 “Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối năm trước” do sự thay đổi trong chính sách kế toán hoặc sửa sai nghiêm trọng trong các năm trước nhưng mới phát hiện trong năm hiện tại, điều chỉnh này cần phải thực hiện trên sổ kế toán và phản ánh vào Báo cáo tình hình tài chính.

Điều quan trọng là phải xem xét các khoản chưa thanh toán liên quan đến lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, như các khoản lãi từ việc đánh giá lại tài sản mang đi góp vốn, đánh giá lại các khoản tiền ngoại tệ, và đánh giá lại các công cụ tài chính.

e) Trong trường hợp hoạt động kinh doanh hợp tác (BCC) chia lợi nhuận sau thuế, doanh nghiệp cần theo dõi kết quả của BCC để phân chia lợi nhuận hoặc lỗ cho các bên liên quan. Doanh nghiệp sẽ không phản ánh toàn bộ kết quả của BCC trên tài khoản này trừ khi có quyền kiểm soát BCC.

Xem thêm:

>>> Tài khoản 419 – Cổ phiếu quỹ theo TT133/2016/TT-BTC

g) Đối với cổ tức ưu đãi, cách kế toán cần căn cứ vào phân loại cơ bản của cổ phiếu ưu đãi:

Nếu cổ phiếu ưu đãi được phân loại như một khoản nợ phải trả, kế toán sẽ không ghi nhận cổ tức phải trả từ lợi nhuận sau thuế chưa phân phối.
Nếu cổ phiếu ưu đãi được phân loại như vốn chủ sở hữu, cách kế toán cho cổ tức ưu đãi phải tuân theo quy tắc tương tự với cách kế toán cổ tức của cổ phiếu thông thường.**

h) Doanh nghiệp cần theo dõi và phân biệt giữa lỗ tính thuế và lỗ không tính thuế trong hệ thống quản trị nội bộ. Lỗ tính thuế là lỗ phát sinh do các khoản chi phí được trừ khi tính thuế thu nhập, trong khi lỗ không tính thuế là lỗ phát sinh từ các khoản chi phí không được trừ khi tính thuế thu nhập. Khi chuyển lỗ theo quy định của pháp luật, doanh nghiệp chỉ được chuyển phần lỗ tính thuế để giảm trừ thuế phải nộp trong tương lai.

Hạch toán tài khoản 421 theo thông tư 133 |Kế toán Navi

Nội dung và kết cấu tài khoản 421 – Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối

Bên Nợ:

Số lỗ ghi nhận từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Trích lập các quỹ doanh nghiệp.
Phân phối cổ tức và lợi nhuận cho các cổ đông.
Bổ sung vốn đầu tư của chủ sở hữu.

Bên Có:

Số lợi nhuận thực tế từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ.
Số lỗ của đơn vị cấp dưới được cấp trên ghi nhận để bù đắp.
Xử lý các khoản lỗ từ hoạt động kinh doanh.

Tài khoản 421 có thể có số dư Nợ hoặc số dư Có.

Số dư bên Nợ: Ghi nhận số lỗ từ hoạt động kinh doanh chưa được xử lý.

Số dư bên Có: Ghi nhận lợi nhuận sau thuế chưa được phân phối hoặc sử dụng.

Tài khoản 421 – Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, bao gồm hai tài khoản cấp 2:

Tài khoản 4211 – Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối năm trước: Phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh, tình hình phân chia lợi nhuận và xử lý lỗ từ các năm trước. Tài khoản 4211 cũng sử dụng để ghi nhận điều chỉnh tăng hoặc giảm số dư đầu năm của TK 4211 khi có sự thay đổi trong chính sách kế toán hoặc sửa sai nghiêm trọng của các năm trước, nhưng phát hiện trong năm hiện tại.

Đầu năm sau, kế toán chuyển số dư đầu kỳ từ TK 4212 “Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối năm nay” sang TK 4211 “Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối năm trước”.

Tài khoản 4212 – Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối năm nay: Phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh, tình hình phân chia lợi nhuận và xử lý lỗ của năm hiện tại

Cách hạch toán tài khoản 421 theo thông tư 133

a) Cuối kỳ kế toán, kết chuyển kết quả hoạt động kinh doanh:

Trong trường hợp có lãi, ghi:

Nợ TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh

Có TK 421 – Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối (4212).

Trong trường hợp có lỗ, ghi:

Nợ TK 421 – Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối (4212)

Có TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh.

b) Khi có quyết định hoặc thông báo về việc trả cổ tức hoặc phân chia lợi nhuận cho các cổ đông, ghi:

Nợ TK 421 – Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối

Có TK 338 – Phải trả, phải nộp khác (3388).

Khi trả tiền cổ tức hoặc lợi nhuận, ghi:

Nợ TK 338 – Phải trả, phải nộp khác (3388)

Có các Tài khoản 111, 112,… (số tiền thực trả).

Xem thêm:

>>> Tài Khoản 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

c) Trong trường hợp Công ty cổ phần trả cổ tức bằng cổ phiếu (phát hành thêm cổ phiếu từ lợi nhuận sau thuế chưa phân phối), ghi:

Nợ TK 421 – Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối

Nợ TK 4112 – Thặng dư vốn cổ phần (số chênh lệch giữa giá phát hành thấp hơn mệnh giá)

Có TK 4111 – Vốn góp của chủ sở hữu (mệnh giá)

Có TK 4112 – Thặng dư vốn cổ phần (số chênh lệch giữa giá phát hành cao hơn mệnh giá) (nếu có).

d) Đối với các doanh nghiệp không phải là công ty cổ phần, khi quyết định bổ sung vốn đầu tư của chủ sở hữu từ lợi nhuận hoạt động kinh doanh (phần lợi nhuận để lại của doanh nghiệp), ghi:

Nợ TK 421 – Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối

Có TK 4111 – Vốn góp của chủ sở hữu (4118).

đ) Khi trích lập quỹ từ kết quả hoạt động kinh doanh (phần lợi nhuận để lại của doanh nghiệp), ghi:

Nợ TK 421 – Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối

Có TK 418 – Các quỹ khác thuộc vốn chủ sở hữu.

Có TK 353 – Quỹ khen thưởng phúc lợi (3531, 3532, 3534).

e) Đầu năm tài chính, kết chuyển lợi nhuận sau thuế chưa phân phối từ năm nay sang năm trước, ghi: